Phòng xét nghiệm tham chiếu kháng kháng sinh đầu tiên tại Việt Nam. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Phòng xét nghiệm tham chiếu về kháng kháng sinh được đặt tại cơ sở 2 bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương ở xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội, do Quỹ Fleming Fund tài trợ hơn 60 tỷ đồng để xây dựng và Đại học Oxford (Vương quốc Anh) hỗ trợ về chuyên môn.

Phòng xét nghiệm này có chức năng khẳng định kết quả nuôi cấy, phân lập, định danh và làm kháng sinh đồ, thu thập, phân tích và báo cáo số liệu về kháng kháng sinh để Bộ Y tế tìm ra giải pháp ứng phó kịp thời trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước thách thức rất lớn về vấn đề kháng thuốc.

GS Nguyễn Vũ Trung, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, đây là phòng xét nghiệm đầu tiên ở Việt Nam được trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất để phục vụ việc giám sát về kháng kháng sinh. Điều này sẽ đóng góp rất nhiều vào hệ thống giám sát để giảm được nguy cơ kháng kháng sinh của vi khuẩn.

Hiện, tổ chức Y tế Thế giới xếp Việt Nam vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra ngoài cộng đồng đã tăng gấp 2 lần. Nguyên nhân chính là do lạm dụng kháng sinh, có tới 88% kháng sinh tại thành thị được bán ra mà không cần kê đơn, ở nông thôn tỷ lệ lên đến 91%.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng cho biết, trong khi nhiều quốc gia phát triển đang còn sử dụng kháng sinh thế hệ 1 có hiệu quả thì Việt Nam đã phải sử dụng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4. Đáng lo ngại hơn, ở nước ta đã xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại kháng sinh. Phổ biến nhất là nhóm vi khuẩn gram âm đường ruột.

Để tiến tới hạn chế tình trạng này, Bộ Y tế đã thành lập nhóm kỹ thuật về giám sát kháng thuốc giai đoạn từ năm 2017-2020, với nhiệm vụ tham gia phối hợp, đánh giá, báo cáo giám sát về kháng thuốc và đưa ra các giải pháp ngăn chặn sự gia tăng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh thường gặp.